ସାଧୁଗୀତି

ଶ୍ରୀ ବିଶ୍ୱନାଥ ବାବା

ମୁଖବନ୍ଧ

‘ମହିମାଧର୍ମ ପ୍ରତିପାଦକ’ ଗ୍ରନ୍ଥର ଧୁରନ୍ଧର ଲେଖକ ରୂପେ ପୂଜ୍ୟପାଦ ବିଶ୍ୱନାଥ ବାବା ଉତ୍କଳରେ ସର୍ବତ୍ର ସୁବିଦିତ । ‘ସାଧୁଗୀତି’, ସେହି ସାଧକ ସାଧୁଙ୍କ ପ୍ରାଣର ସଙ୍ଗୀତ । ତେଣୁ ତନ୍ମଧ୍ୟରେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଆନ୍ତରିକତାର ଯେଉଁ ତଡ଼ିତ୍‌ ପ୍ରବାହ ଛୁଟିଅଛି ତାହା ପାଠକମାତ୍ରେହିଁ ଅନୁଧ୍ୟାନ କଲେ ଦେଖି ତନ୍ମୟ ନ ହୋଇ ରହିପାରିବେ ନାହିଁ ।

ପ୍ରଭୃତି ପଂକ୍ତିରେ ନିରାକାର ବ୍ରହ୍ମଙ୍କର ବିରାଟ କଳ୍ପନା କରି ବାବା ମହୋଦୟ ସ୍ୱରବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣାନୁକ୍ରମରେ ଅଲେଖବ୍ରହ୍ମଙ୍କର ଯେଉଁସବୁ ଭଜନମାନ ରଚନାକରି ନିରାକାର ଉପାସକ ଭକ୍ତ ଭାବୁକମାନଙ୍କ ହସ୍ତରେ ଅର୍ପଣ କରିବାର ଭାର ‘ପ୍ରାଚୀ ସମିତି’ ହସ୍ତରେ ଦେଇଅଛନ୍ତି ସେ ସମସ୍ତ ଭଜନ ଉଦାତ୍ତ ଭାବ ସମ୍ପଦ ଓ କମନୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ବିଭବ ଯୋଗେ ପ୍ରାଚୀ ସମିତି କର୍ତ୍ତୃକ ପ୍ରକାଶର ଯୋଗ୍ୟ ବିବେଚିତ ହୋଇଅଛି ଓ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କର ଆଶା ଉତ୍କଳ ତୁଲ୍ୟ ବିଭିନ୍ନ ଧର୍ମସଂପ୍ରଦାୟର ସାନ୍ଧ୍ର ବିରାଟ ଅରଣ୍ୟାନୀରେ ଏହି ନିରାକାର ଭଜନଗୁଡ଼ିକ ଯଥାଯୁକ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରଲାଭ କରିବ ।

ମହିମାଧର୍ମ ଉତ୍କଳ ଦେଶର ଗୋଟିଏ ପରମ ଗର୍ବ ଗୌରବର ବସ୍ତୁ, କାରଣ ଏହା ଏଡ଼େ ପ୍ରଗତିଶୀଳ ଓ କ୍ରମବର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଣୁ ହୋଇଉଠିଅଛି ଯେ ମନେହୁଏ ଭାରତର ନିରାକାର ଉପାସକ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ମଧ୍ୟରେ ଦିନେ ଏହା ଶୀର୍ଷସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିବ । ଏହି ମହିମାଧର୍ମର ଆବର୍ତ୍ତମାନ ଅନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ରୂପକୁ ‘ମହିମାଧର୍ମ ପ୍ରତିପାଦକ’ରେ ବାବା ବିଶ୍ୱନାଥ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କରିଥିଲେ ଓ କହିବାକୁଗଲେ ସେ ଗ୍ରନ୍ଥ ଏକାଧାରାରେ ମହିମାଧର୍ମର ବେଦ ସଂହିତା ଓ ଗୀତା । ସାଧୁଗୀତି ପ୍ରଣେତା ବାବା ବିଶ୍ୱନାଶ ଗ୍ରନ୍ଥକାର ସୁଲଭ ରୂଷରୂପ ପରିହାର କରି ଆଜି ଉତ୍କଳ ଆଗରେ କବିର କମନୀୟ ରୂପରେ ଉପସ୍ଥିତ । ଉତ୍କଳ ତାଙ୍କ ବହୁତୋମୁଖୀ ପ୍ରତିଭାକୁ ସାମ୍ୟକ ପୂଜା କରିବାକୁ ଏ ପଯ୍ୟନ୍ତ ଶିଖିନାହିଁ । ବାବାଙ୍କ ପୂଜାର ଦିନ ଯେ ଶୀଘ୍ର ଆସୁଅଛି ଏଥିରେ ଅଣୁମାତ୍ର ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ ।

ସାଧୁଗୀତିଂ ନିରାକାର ଉପାସକ ସମସ୍ତଙ୍କର, ବିଶେଷତଃ ମହିମାଧର୍ମାବଲମ୍ବୀମାନଙ୍କର ଯେ ନିତ୍ୟ କଣ୍ଠଭୂଷଣ ହେବ ଏହା ଆମ୍ଭର ଦୃଢ଼ ବିଶ୍ୱାସ, ଏବଂ କବିତାର ଅନ୍ତଃସଲିଳା ଫଲ୍‍ଗୁ ବାବା ମହୋଦୟ ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୃଦୟରେ ଗୋପନ ରଖି ଆଜି ସମଗ୍ର ଦେଶ ଆଗରେ ଯେ ସାଧକ କବିରୂପେ ଉପସ୍ଥିତ ତହିଁରେ ଆମ୍ଭେମାନେ ସାନନ୍ଦଚିତ୍ତ ହୋଇ ତାଙ୍କୁ ଅନ୍ତର ସହିତ ଅଭିନନ୍ଦନ କରୁଅଛୁ । ସାଧୁଗୀତି ପୂଜ୍ୟପାଦ ବାବାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଭଜନ ଗ୍ରନ୍ଥ । ଆମ୍ଭମାନଙ୍କର କାମନା ଅୟମାରମ୍ଭଃ ଶୁଭାୟ ଭବତୁ ।

***

ଅଲେଖ ବ୍ରହ୍ମଣେ ନମଃ

ପ୍ରାତଃ ସ୍ମରଣ

(ଶଙ୍କରାଭରଣ ବୃତ୍ତେ)

(୧)

ପ୍ରାତକାଳେ ଉଭାହୋଇ କରୁଛି ସ୍ମରଣ,

ମହିମା ଅଲେଖ ବ୍ରହ୍ମ ଘେନ ମୋ ଜଣାଣ,

ହେ ଅଖିଳ ବିଶ୍ୱପତି,

ସାଷ୍ଟାଙ୍ଗେ ଶରଣ ପଶେ ତବ ପାଦେ ନିତି ।

(୨)

ଅକ୍ଷୟ ଅବ୍ୟୟ ଅଖଣ୍ଡିତ ନିର୍ବିକାର,

ଅନହତ ନିତ୍ୟଶୁଦ୍ଧ ଅଜର ଅମର,

ଅକଳ୍ପିତ ଅନାମୟ

ଅବିନାଶୀ ପୂର୍ଣ୍ଣାନନ୍ଦ ଜଗତ ଆଶ୍ରୟ ।

(୩)

ନିରାଲମ୍ବ ନିରଞ୍ଜନ ନିର୍ଗୁଣ ଅଦ୍ୱୈତ,

ନିଷ୍କ୍ରିୟ ନିର୍ଲେପ କ୍ରୟ ଉପାଧିରୁ ମୁକ୍ତ,

ଶୂନ୍ୟ ସ୍ୱରୂପରେ ସ୍ଥିତ,

ଆହେ ମହାପ୍ରଭୁ ତବ ମହିମା ଏମନ୍ତ ।

(୪)

ଅରୂପ ଅନାଦି ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ କୃପାମୟ,

ସର୍ବେନ୍ଦ୍ରିୟ ଅଗୋଚର ନାଶ ଦୁରାଶୟ,

ଗୁରୁରୂପେ ଜ୍ଞାନଦାନ,

ଭକ୍ତଜନେ ଦୟାକରି କର ପରିତ୍ରାଣ ।

(୫)

ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ସ୍ୱରୂପ ଲକ୍ଷଣ ତୁମ୍ଭର,

ସୁଜ୍ଞାନୀ ଜନଙ୍କ ଚିତ୍ତେ ଅଟଇ ଗୋଚର,

ଅଜ୍ଞାନୀଏ ନ ଜାଣନ୍ତି,

ଅବିଦ୍ୟା ବିନାଶ କରେ ତବ ଜ୍ଞାନ ଜ୍ୟୋତି ।।

(୬)

ନିଶବ୍ଦ ଭୁବନେ ବାସ ନିଶ୍ଚଳ ଆସନେ,

ଅବସ୍ଥାର ଭେଦ ନାହିଁ କେ ବର୍ଣ୍ଣେ ଆନନେ

ହର, ବ୍ରହ୍ମା, ବିଷ୍ଣୁ ଆଦି,

ଇନ୍ଦ୍ର, ବୃହସ୍ପତି, ସନକାଦି, ଜନକାଦି ।

(୭)

ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ, ଅଧଃ, ମଧ୍ୟ ସର୍ବ ଠାରେ ପୂରିଅଛ,

ଭୂତମାନଙ୍କର ବାହ୍ୟ ଅନ୍ତରେ ରହିଛ,

ପୃଥ୍ୱୀ ଆପ ଯେ ଗଗନ

ତେଜ ମରୁତର ଶକ୍ତି ଅଟନ୍ତି ଆପଣ ।

(୮)

ତବ ଆଭାରେ ପ୍ରକାଶ ରବି, ଶଶୀ ଆଦି

ସ୍ୱର୍ଗ, ମର୍ତ୍ତ୍ୟ, ପାତାଳ ତ୍ରିପୁର ଭୁବନାଦି,

ଅଷ୍ଟକୁଳାଚଳ ଗିରି,

ସପତ ସାଗର ମଧ୍ୟେ ରହିଅଛି ପୂରି ।

(୯)

ଅଜ୍ଞାନ ନିଦ୍ରାରେ ରହିଥିଲି ଅଚେତନେ,

ଚେତନା ପ୍ରାପତ ହେଲା ତବ ଜ୍ୟୋତି ଗୁଣେ,

ତହୁଁ ହେଲି ଜାଗରଣ,

ଶରଣ ପଶେ ପୟରେ କର ପରିତ୍ରାଣ ।

(୧୦)

ସ୍ୱପ୍ନରେ ଯେ ଦୋଷ ଅର୍ଜିଅଛି ବୁଦ୍ଧି ମନେ,

ସୂସୁପ୍ତିରେ ବିସ୍ମରଣ ହେଲି ଅଜ୍ଞପଣେ,

ନ ଜାଣଇ ଏହୁ ଭାବ,

ସର୍ବ ଅପରାଧ କ୍ଷମାକର ଗୁରୁଦେବ ।

(୧୧)

ଜାଗ୍ରତରେ ଜଣାଉଛି ହେ ଶୂନ୍ୟବିହାରୀ,

ତବ ଶ୍ରୀଚରଣେ ଆତ୍ମା ରହୁ ଆତ୍ମା ସ୍ମରି,

ଅନ୍ୟେ ନୋହିବି ମୋହିତ,

ସର୍ବ ଅବସ୍ଥାରେ ପଦ୍ମପାଦେ ରହୁ ଚିତ୍ତ ।

(୧୨)

ଜ୍ଞାନେନ୍ଦ୍ରିୟ କର୍ମେନ୍ଦ୍ରିୟ ଏ ଅନ୍ତଃକରଣ,

ସଦନୁଷ୍ଠାନେ ସର୍ବଦା କରନ୍ତୁ ପ୍ରେରଣ,

ଏହି ପ୍ରାର୍ଥନାକୁ ଘେନ,

ଭୃତ୍ୟ ପ୍ରତି ଦୟାକର ହେ ଅଲେଖ ବ୍ରହ୍ମ ।

(୧୩)

ସର୍ବ ଧର୍ମ, କର୍ମ, ତୀର୍ଥ ବ୍ରତମାନ ଯେତେ,

ବ୍ରହ୍ମା, ବିଷ୍ଣୁ, ରୁଦ୍ର ଆଦି ଦେବତା ସହିତେ,

ତ୍ୟାଗକରି ରୂପ ନାମ,

ଆଶ୍ରୟ କରିଛି ତବ ଅଭୟ ଚରଣ ।

(୧୪)

ବିଘ୍ନ ହୁଏ ଅପ୍ରମିତ ଅନ୍ତର ବାହ୍ୟରେ

ନିବାରଣ କର ପଦ ସରୋଜ ରେଣୁରେ ।

ଅନ୍ୟେ ନାହିଁ ନା ସଦ୍‌ଗତି,

ପ୍ରଳୟ ପ୍ରକୃତି ନାଶେ ତୁମ୍ଭର ବିଭୂତି ।

(୧୫)

ହେ ମହିମା ଅବ୍ୟକତ ଅଖିଳ ଈଶ୍ୱର,

ଶରଣ ପଶୁଛି ସଦା ନିତ୍ୟ ବାରମ୍ବାର,

ଜ୍ଞାନ ଭକ୍ତି ଦାତା ଗୁରୁ,

ସୁଦୟାରେ ତାରିନିଅ ଏ ମାୟା ମୋହରୁ ।

(୧୬)

ପ୍ରାତଃକାଳେ ନିତ୍ୟ ଏହା ଯେ କରି ପଠନ,

ଜ୍ଞାନ ଭକତି ଯୋଗରେ କରନ୍ତି ଦର୍ଶନ,

ସେହି ବ୍ରହ୍ମନିଷ୍ଠଗଣ,

ଦେହାନ୍ତେ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ଅଭୟ ଭୂବନ ।

***

ପ୍ରାତଃ ଅବକାଶ ଗୀତ

ଉଠ ସାଧୁ ଭକ୍ତଗଣ ହେ

କରିବା ପ୍ରଭୁ ଦର୍ଶନ

***

ଅଲେଖ ଶ୍ରୀଗୁରୁ

***

ସାଧୁଗୀତିର ଅବଶିଷ୍ଟ

ପ୍ରାତଃ ଅବକାଶ

(୧)

***

(୨)

***

(୩)

***

(୪)

ବିମଳ ମତିରେ ବିମଳ ଭକ୍ତିରେ

ଅଲେଖ ବ୍ରହ୍ମଙ୍କୁ ଭଜ ଅହ ରହ ରେ ।

ନିଶି ହୋଇଲା ଶେଷ ଦିବା ହେଲା ପ୍ରବେଶ

ନିସତ ନ ହୁଅ ଆଉ କଦାଚିତରେ । ଘୋଷା ।

ନିଶାଚର ଗଣ, କଲେ ପଳାୟନ,

ଉଦୟ ହୋଇଲା ଯହୁଁ ଶୁଭକାଳରେ ।

ଆତ୍ମା ମଧ୍ୟେ ବିଚାରି, ପରମାତ୍ମାଙ୍କୁ ସ୍ମରି,

ଶରଣ ପଶ ହେ ସର୍ବେ ବେନି ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ।୧।

ଶରୀର ବୁଦ୍ଧି ମନ,       ପ୍ରାଣ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ଗଣ,

ସକଳ ସମର୍ପି ଦିଅ ପ୍ରଭୁ ପୟରେ ।

ତାଙ୍କ ତେଜରୁ ଜାତ, ହୋଇଅଛି ଜଗତ,

ସେ ଅଟନ୍ତି ସମସ୍ତଙ୍କ ଇଷ୍ଟ ଦେବରେ ।୨।

ଏକ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଭଜ, ଅନ୍ୟଦେବ ନ ପୂଜ,

ଏକ ପ୍ରଭୁ ପୁରିଛନ୍ତି ତିନି ପୁରରେ ।

ଯେତେ ଏ ନାମରୂପ, ସେ ସର୍ବ ମାୟାକଳ୍ପ,

ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦରେ ମଜ୍ଜ ଅଣରୂପରେ ।୩।

ପୂର୍ବେ କି ଭାଗ୍ୟରେ, ସୁକୃତ କର୍ମରେ,

ଉଦୟ ହୋଇଛି ଆସି ସତ୍ୟ ଧର୍ମରେ

ସତ୍ୟୋପଦେଶ ଘେନ, ସତ୍ୟ କରି ପାଳନ,

ଅନୁଷ୍ଠାନ କର ସଦା ସତ୍ୟ କ୍ରିୟାରେ ।୪।

ଅନୃତ ହିଂସାବାଦ, କାମ କ୍ରୋଧାଦି ତେଜ,

ଅହିଂସାବ୍ରତକୁ ଦୃଢ଼େ ଧର ମନରେ ।

ହୃଦ କରି ନିର୍ମଳ, ନାଶି ମାୟା କୁଟିଳ,

ଭ୍ରମି ନ ଯାଅ କେବେ କାମ୍ୟ କର୍ମରେ ।୫।

ପ୍ରବୃତ୍ତି ମାର୍ଗ ତେଜ, ନିବୃତ୍ତି ମାର୍ଗ ହେଜ,

ନିଗମ ତତ୍ତ୍ୱକୁ କରି ଅନୁମାନରେ,

ବିବେକ ଜ୍ଞାନ ଭେଦ, ଲଭିବ ମୋକ୍ଷ ପଦ,

ନିରନ୍ତରେ ଗାଅ ସୁଧା ସାଧୁ ଗୀତିରେ ।୬।

***

ସାୟଂ ଜଣାଣ

ରାଗ-ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ

***

***

***

ସ୍ୱରବ୍ୟଞ୍ଜନ ବର୍ଣ୍ଣାନୁସାରେ ଭଜନ

(ଅ)

ଅଲେଖ ଅକ୍ଷୟ ପରମ ବ୍ରହ୍ମରେ ଶରଣ ପଶୁଛି ବାରମ୍ବାର

ଅନାମ ଅନନ୍ତ କରି ନୋହେ ଅନ୍ତ ଅକଳ୍ପଣ ନିତ୍ୟ ନିରାଧାର ।

ଅବିକାରଦେହି

ଅନୁଭବେ କେ ପାରିବ କହି । ୧ ।

ଅଲୀକ ସଂସାରେ ଅଣଆୟତ୍ତରେ ଅର୍ଜନ କରିଛି କେତେ ଦୋଷ ।

ଆସନେ ଶୟନେ ଗମନାଗମନେ ଅନ୍ତରେ କଳ୍ପିତ ବହି ରୋଷ ।

ଅବିବେକପଣେ,

ଅପଚୟ ବୁଦ୍ଧି ନାହିଁ ଜାଣେ । ୨ ।

ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀପ୍ରଭୁ ଅନୁକମ୍ପା ବହି ଅନ୍ତରାୟ କରି ନିବାରଣ ।

ଅପରାଧ ଯେତେ କ୍ଷମାଦିଅ ମୋତେ ଅନୁତପ୍ତ ହେଉଅଛି ପ୍ରାଣ ।

ଅନୁଗ୍ରହକର,

ଅନୁଗତ ତବ ପାଦାମ୍ୱର । ୩ ।

ଅନୁକ୍ଷଣେ ଜ୍ଞାନ ଭକ୍ତିର ତରଙ୍ଗେ ଅନୁରକ୍ତ ରହୁ ଏ ହୃଦରେ

ଅସ୍ଥିର ହୋଇଲେ ଅନାଥର ପ୍ରାୟେ ଅନାୟାସେ ଭବଅକୂପାରେ ।

ଆକୁଳିତ ହୋଇ,

ଅଯତ୍ନରେ ମଜ୍ଜିବଇଁ ତହିଁ । ୪ ।

ଅବ୍ୟକ୍ତରୁ ବ୍ୟକ୍ତ ହୋଇ ଅବତୀର୍ଣ୍ଣ ଅବନୀରେ ଆସି ବିଜେ କଲ

ଅବଧୂତ ବେଶେ ସ୍ଥାପି ସତ୍ୟଧର୍ମ ଅଭିଜ୍ଞ ଭକ୍ତଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧରିଲ ।

ଅନିଚ୍ଛାରେ କେତେ,

ଅଭୟ ପାଦକୁ ପ୍ରାପ୍ତ ସତେ । ୫ ।

ଅସୂୟାଦି ରିପୁ ଦମନ କରିଣ ଅବୋଧ ଚିତ୍ତକୁ ବୋଧକର ।

ଅହର୍ନିଶି ଭାବୁଅଛି ତବନାମ ଅରକ୍ଷ ଜୀବକୁ ରକ୍ଷାକର ।

ଆହେ ଅଣାକାର,

ଅସ୍ତୁକର ଧ୍ରୁବ ଏହୁଗିର । ୬ ।

***

(ଆ)

***

(ଇ)

ଇହଜନ୍ମରେ ନାମବ୍ରହ୍ମେ ମଜ ଧୀରେ ।

ଇ ଦେବତା ସେହି, ଶ୍ରୀଗୁରୁ ଶୂନ୍ୟଦେହୀ

ଇଚ୍ଛା ପୂର୍ଣ୍ଣ କରନ୍ତିରେ । ଘୋଷା ।

ଇନ୍ଦ୍ରଜାଲ ପରାୟ, ଅଟେ ଏ ମାୟା ମୋହ

ଇଜ୍ଜତ ସରେ ତହିରେ । ୧ ।

ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ଭୋଗାଶାରେ, ରସିଣ ଅଜ୍ଞ ନରେ

ଇହକାଳ ହରାନ୍ତିରେ । ୨ ।

ଇଚ୍ଛୁକ ହୁଏ ମନେ ଆତ୍ମଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନେ

ଇୟତ୍ତା ମିଳିବ ବାରେ । ୩ ।

ଇ ନାମ ପ୍ରାପ୍ତ ହେବ, ଭଜିଲେ ଗୁରୁଦେବ

ଇତିରେ ମୋକ୍ଷ ପ୍ରାପ୍ତରେ । ୪ ।

***

(ଈ)

***

(ଉ)

ଉଭା ହୋଇ ପ୍ରଭୁ ପାଦେ କର ଗୁହାରି

ଉଷତ ଚିତ୍ତରେ ଗୁରୁଙ୍କୁ ଅନୁସରି । ଘୋଷା ।

ଉପାସ୍ୟ ଅଟନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମ, ଉପାସନା କର ମନ

ଉପଶମ ଭାବେ ବିଧିବାକ୍ୟକୁ ଧରି । ୧ ।

ଉଦିତ ହୋଇବ ଜ୍ଞାନ, ଉଷାରେ କର ଜଣାଣ

ଉପବାସ ରହି ନିଶି ନାଶି ଅଇରି । ୨ ।

ଉପେକ୍ଷା କରି ସାକାର, ଉପାଧି ନାମ ଆବର,

ଉପବିଷ୍ଟ ହୁଅ ବ୍ରହ୍ମେ ଦିବା ଶର୍ବରୀ । ୩ ।

ଉପବୀତ ଜ୍ଞାନ ସୂତ୍ର ଉରପରେ ବହି ନିତ୍ୟ,

ଉପଧର୍ମ ମାନ ଯେତେ ଦୂରେ ନିବାରି । ୪ ।

ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱବାହୁ ହୋଇ କ୍ଷଣେ ଉଚିତ ବାକ୍ୟ ବଖାଣେ,

ଉପକୃତ ହେବ ଭବୁ ଯିବ ଉଦ୍ଧରି । ୫ ।

ଉପଦେଶ ମାନି ସର୍ବେ, ଉପଲବ୍ଧି କର ଏବେ,

ଉପହାସ ନୋହେ ଅଟେ ବେଦରଶିରୀ । ୬ ।

***

(ଊ)

***

(ଋ)

***

(ଋ)

ରୂପ ଗୁଣ ତେଜି ନିର୍ଗୁଣେ ମଜ୍ଜ

ଅଲେଖ ଅନାମ ଅରୂପ ବ୍ରହ୍ମକୁ ଅନୁମାନ ସୂତ୍ରେ ତାହାଙ୍କୁ ଭଜ । ଭଜ ।

ରୂଢ଼ ହୋଇ ରହିଅଛି ଆଦ୍ୟରୁ ଶରଣ ପଞ୍ଜର ମହିମାମେରୁ ।

ରୂପାନ୍ତର ନୋହେ ନିଷ୍କାମରେ ଥାଏ;

ଭକ୍ତିକର ସର୍ବେ ସେ ପାଦାମ୍ବୁଜ । ୧ ।

ରୂପାସୁନା ଆଦି ଭୂଷଣମାନ ଅଙ୍ଗରେ କେଭେ ନ କର ମଣ୍ଡନ ।

ଗୁରୁପାଦ ରେଣୁ ବୋଳି ହୋଇ ତନୁ

ସାଧୁ ସଙ୍ଗେ ଆତ୍ମଜ୍ଞାନ ଅରଜ । ୨ ।

ରୂପାସ୍ତ୍ରର ତାପ ହୋଇବ ନିହତ ଶୁଭପଥେ ମନ କର ହେ ସଙ୍ଗତ ।

ଋଣ କ୍ରୟଦୋଷ ନିଶ୍ଚେ ହେବ ନାଶ,

ନ ଜନ୍ମିବ ଆଉ ପୂର୍ବ କର୍ମଜ । ୩ ।

ରୂପକ ଯେ କିଛି ନାହିଁ ତ୍ରିପୁରେ, ଉପମା ହେବାକୁ ପ୍ରଭୁ ପୟରେ ।

ସେହି ପାଦେ ଆଶ କରିଣ ବିଶ୍ୱାସ,

ଗାଅ ସତ୍ୟ ନାମ ତେଜିଣ ଲାଜ । ୪ ।

(ଲୁ)

***

(ଏ)

***

(ଐ)

ଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟ ମଦକର ଦୂର, ହେ ସୁଜ୍ଞନର । ଘୋଷା ।

ଐହିକ ଭୋଗାଶାରେ କାମିନୀକାଞ୍ଚନରେ

ଐଛିକତେଜ ଯେ ତହିଁର । ୧ ।

ଐନ୍ଦ୍ରଜାଲିକ ସମ ସଂସାର ସ୍ୱପ୍ନୋପମ

ଐଶ ଅଟଇ ଏଥେ ସାର । ୨ ।

ଐକାନ୍ତିକ ସୁମନେ       ଭଜ ଅଲେଖ ବ୍ରହ୍ମେ

ଐତିହ୍ୟ ଥିବ ପୃଥିବୀର । ୩ ।

ଐକ୍ୟମତ ହୋଇଣ ଲୟ କର ପରମ

ଐକ୍ୟ ହୋଇବ ଦେହାନ୍ତର । ୪ ।

***

(ଓ)

ଓଁ କାର ପରମପାଦ ଓଜସ୍ୱୀ ହୋଇ ରହିଛି ସେହୁ ନିଶବ୍ଦ । ଘୋଷା ।

ଓତ ପ୍ରୋତ ଭାବରେ, ତ୍ରିପାଦ ତ୍ରୟାକ୍ଷରେ

ଓଲଟି ନିଜ କାମ କରେ ସମ୍ପାଦ । ୧ ।

ଓଷାର ଦୈର୍ଘ୍ୟ ଯେତେ ବଖାଣି ନୋହେ କେତେ

ଓଜର ମିଳେ କିଛି ଲୋଡ଼ିଲେ ବେଦ । ୨ ।

ଓଷ୍ଠ ଦନ୍ତ ଜିହ୍ୱାରେ, ମୁର୍ଦ୍ଧୁନୀ କଣ୍ଠ ଦ୍ୱାରେ

ଓଝକରିଲେ ନ ମିଳେ ଅନ୍ତଆଦ୍ୟ । ୩ ।

ଓଘଗ୍ୟାନ ଭକ୍ତିରେ, ଜ୍ଞାତ ସ୍ୱାନୁଭବରେ

ତୁର୍ଯ୍ୟ ଅଲେଖ ବ୍ରହ୍ମ ବେଦାନ୍ତେ ସିଦ୍ଧ । ୪ ।

***

(ଔ)

***

(କ)

***

(ଖ)

***

(ଗ)

ଗୁରୁବ୍ରହ୍ମ ମୂର୍ତ୍ତି ବିଜଏ ଧରତି

ଜ୍ଞାନଭକ୍ତିମୁକ୍ତିଦାତା ଅଟନ୍ତି ।

ଗୁପତ ଧନ କଲେ ପ୍ରଦାନ

ଗମି ନ ଥିଲେ କେ ଜନମି କ୍ଷିତି । ଘୋଷା ।

ଗତ ଜନ୍ମ ପୁଣ୍ୟ ଭାଗ୍ୟରେ ଅର୍ଜନ

ପ୍ରାପତ ହୁଅଇ ଗୁରୁ ମୂରତି ।

ଗୃହ ରତନ କଳତ୍ର ଧନ

ଗୁରୁବିନା ସର୍ବ ବ୍ୟର୍ଥ ଅଟନ୍ତି । ୧ ।

ଗୁରୁପାଦେ ସେବା ନ କରି ଯେ ଅବା

ଗମନ୍ତି ବିଷୟ ଗୋଚରେ ନିତି

ଗରବ ନାଶ ହୁଏ ଅବଶ୍ୟ

ଗଣ୍ଠିଧନ ସର୍ବ ବିଲୟ ଯାନ୍ତି । ୨ ।

ଗୁରୁଟି ଈଶ୍ୱର ଜଗତରେ ସାର

ଅସାର ଅଟଇ ଅନ୍ୟରେ ପ୍ରୀତି

ଗାରିମା ବହି ଅମାନ୍ୟ ହୋଇ

ଗଲେଣି ଧରାରେ ଅର୍ଜି ଅକୀର୍ତ୍ତି । ୩ ।

ଗୁରୁଆଜ୍ଞା ରଟ ଗହଣରେ ଖଟ

ଜନମ ଲଭିଛ ଯେ ଯତି ସତୀ

ଗଲେଟି ଦେହ ବାସ ଅଭୟ

ଗାଏ ସାଧୁସଙ୍ଗେ ଗୁରୁଙ୍କୁ ଚିନ୍ତି । ୪ ।

***

(ଘ)

ଘଟେ ଘଟେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ପରଂବ୍ରହ୍ମ ପୂରି ରହିଛି

ଘୋଷ ନିତ୍ୟରେ ଅନୁଭବରେ ଘଟଣ ପୁରୁଷ ନିର୍ଲିପ୍ତେ ଅଛି ।

ଘନେ ବିଦ୍ୟୁପ୍ରାୟ ଦିଶୁଛି । ଘୋଷା ।

ଘୂମ ନାହିଁ ମାୟାରେ ପଡ଼ି ମୋହ ଛନ୍ଦରେ

ଘଣ୍ଟା ସ୍ୱନ ମଧ୍ୟରେ ଅନହତ ଧ୍ୱନିରେ

ଘୁ ଘୁ ନାଦେ ଆକାଶ ମଣ୍ଡଳ କମ୍ପିଯାଉଛି । ୧ ।

ଘନ ମୃଦଙ୍ଗ ଭେରୀ ବେଣୁ ବୀଣା ଖଞ୍ଜରୀ

ସପ୍ତ ସ୍ୱରରେ ପୂରି       ବାଜେ ଦିବା ଶର୍ବରୀ,

ଘେନି ବ୍ରହ୍ମମନ୍ତ୍ର ଶ୍ରୁତ ବେନି କର୍ଣ୍ଣେ ଶୁଭୁଛି । ୨ ।

ଘୋଟିଛି ନୟନରେ ଲିପ୍ତ ନୋହି ତହିଁରେ

ଦୃଶ୍ୟତାଙ୍କ ଆଭାରେ ସର୍ବ ଜୀବ ଜନ୍ତୁରେ

ଘୂରି ମର ନାହିଁ ଜ୍ଞାନନେତ୍ରେ ଦିଶୁଅଛି । ୩ ।

ଘାଟ ନାସା ରନ୍ଧ୍ରରେ ତ୍ରିକୁଟର ମଧ୍ୟରେ,

ଘୋଷ ଗୁରୁ ସୂତ୍ରରେ ଅଜପାର ମନ୍ତ୍ରରେ,

ଘୁଞ୍ଚିଯିବ ଭବଭୟ ସତ୍ୟ ବାକ୍ୟ କହୁଛି । ୪ ।

(ଙ)

ଙ ଅକ୍ଷରେ ପଦ ନୋହେ ବର୍ଣ୍ଣିତ,

ଉଭା ହୋଇ ଛାମୁରେ କରେ ବିନୀତ ଯେ,

ଅଲେଖ ବ୍ରହ୍ମ,

ଅଚଳା ଭକ୍ତି ତବ କର ପ୍ରଦାନ ଯେ । ୧ ।

ଅନୁସନ୍ଧାନ କରି ନୋହେ ମହିମା,

ଅନନ୍ତ ନାମ ତେଣୁ ଲିହିଛି ବ୍ରହ୍ମା ଯେ,

ଅରୂପାନନ୍ଦ,

ଅନହତବିହରୀ ନିର୍ଗୁଣ ପଦ ଯେ । ୨ ।

ଅଧଃ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ମଧ୍ୟରେ ପୂରି ରହିଛ,

ଅବସ୍ଥା କ୍ରୟ ମଧ୍ୟୁ ବିଲଗେ ଅଛ ଯେ,

ଅଖଣ୍ଡ ମୂର୍ତ୍ତି,

ଅଣ ବିଚାରେ କରି ନୋହେ ଭଗତିଯେ । ୩ ।

ଅନୁକମ୍ପା ବହିଣ କର ପ୍ରଦାନ,

ଅଭୟ ପାଦେ ସଦା ରହୁ ଶରଣ ଯେ,

ଅବ୍ୟୟ ଜ୍ୟୋତି,

ତବ ଛାମୁରେ ଏହି ପ୍ରାର୍ଥନା ନିତି । ୪ ।

***

(ଚ)

ଚିଦାତ୍ମାକୁ ଚିତ୍ତେ ସଦା କର ଚିନ୍ତନ ଯେ

ଚିତ୍ତୁ ମାଳିନ୍ୟ ତେବେ ହେବ ଦହନ ଯେ । ଘୋଷା ।

ଚତୁର ବୁଦ୍ଧିରେ ଚିର ବିଶ୍ୱାସରେ

ଚରମାବସ୍ଥା ଯାଏ କର ଭାବନ ଯେ । ୧ ।

ଚତୁର୍ଥ ବିଦ୍ଧରେ ସ୍ଥଳଶରୀରରେ

ଚଉଦ ଭୁବନେ ହୋଇଛନ୍ତି ଜୀବନ ଯେ । ୨ ।

ଚୈତନ୍ୟ ସ୍ୱରୂପେ ଛନ୍ତି ସର୍ବଭୂତେ,

ଚକ୍ର ଛଡ଼ ଉପରେ ତାଙ୍କ ଆସନ ଯେ । ୩ ।

ଚିହ୍ନ ସ୍ୱଦେହରେ ଚକ୍ର ଭେଦାନ୍ତରେ

ଚପଳ ତ୍ୟାଗ କରି କର ଭଜନ ଯେ । ୪ ।

***

(ଛ)

***

(ଜ)

***

(ଝ)

***

(ଞ)

***

(ଟ)

ଟେକ ସୁଜନ ଟାଣ ମହିମା ଅଲେଖ ଗୁରୁ ବ୍ରହ୍ମନାମ । ଘୋଷା ।

ଟେକି ଭଜ ଅବ୍ୟୟ ଅମୂର୍ତ୍ତ ଅଟଳ ଭାବରେ ରଖି ମତି,

ଟାକି ରହିଲେ ତେଜିଣ ଭୀତି,

ନିଶ୍ଚେ ପ୍ରାପତ ହୋଇବ ନିତ୍ୟ ମୋକ୍ଷଧାମ । ୧ ।

ଟଳି ନ ଯିବ କାମ ପାଶକୁ ଟାହି ହାସ୍ୟାଦି ତେଜି ଦୂରକୁ

ଟକ କର ଅନାମ ନାମକୁ

କଣ୍ଟ କଳେବର ତ୍ୟାଗ ଯାଏ ସ୍ଥିର ମନ । ୨ ।

ଟେହି ଦିଅନ୍ତି ଯେ ଷଡ଼ରିପୁ ଟାସରା କରନ୍ତି ହରିବପୁ,

ଟାପରା ନ ଭାବି ମନେ ହେଜ,

ଟାଳି ଅଜ୍ଞାନ ନିଦ୍ରାକୁ ହୁଅ ଜାଗରଣ । ୩ ।

ଟମକ ବାଜଇ ଶ୍ରୁତିପକ୍ଷ, ଟୋପି କର ଶିରେ ଗୁରୁବାକ୍ୟ,

ଟାଣି ଅନୁଭବ ସୂତ୍ରେ ରଖ,

ଟାକି ଯତି ବେଶେ କହେ କରି ବିଚାରଣ । ୪ ।

***

(ଠ)

ଠୁଳ ଶିଖରେ ବ୍ରହ୍ମ ବିରାଜ ହେ ଠାବ କର ସଯତନେ

ତେଜି କୁକାର୍ଯ୍ୟ । ଘୋଷା ।

ଠାକୁର ସେହି ମହିମା ସାଇଁ, ଠକ ନ ଭାବ ସେ ସତ୍ୟ,

ପ୍ରାଣର ରାଜ । ୧ ।

ଠିକ ବଚନ ଏ ବୁଦ୍ଧି ମନ, ଠଉରୁଛନ୍ତି ଆତ୍ମାର

ପ୍ରାପତ ତେଜ । ୨ ।

ଠଣ ମୂରତି ସେ ଶୂନ୍ୟ ଜ୍ୟୋତି, ଠିକଣାରେ ଭଜ ସର୍ବେ

ସେ ପାଦାମ୍ବୁଜ । ୩ ।

ଠାର ବଚନ ନବୁଝ ଆନ, ଠେକ ଦିବସ ରଜନୀ,

ପ୍ରଭୁ ପାଦାବ୍‍ଜ । ୪ ।

***

(ଡ)

***

(ଢ)

***

(ଣ)

ତାଳଝୁଲା - ରାଗଁଇମନ୍‌

ମୂର୍ଦ୍ଧନୀ ଶିଖରେ ବିହାର ଅଣାକ୍ଷରେ

ଅଣରୂପ ପୂର୍ଣ୍ଣବ୍ରହ୍ମ ବିଜେ ସେ ଠାବରେ ।

ଅବସ୍ଥା ଭେଦରେ ଆଭା ସ୍ଥାନାନ୍ତରେ

ଅରୂପ ରୂପନାମ ବହେ ଉପାଧିରେ । ଘୋଷା ।

ଅଣକ୍ଷରରୁ କ୍ଷର ଜାଗ୍ରତରେ ବିହାର

ନୟନେ ଆତ୍ମା ବିଶ୍ୱନାମ ବହେ ଧୀରେ । ୧ ।

ଅବସ୍ଥା ସ୍ୱପ୍ନରେ ଶରୀର ସୂକ୍ଷ୍ମରେ

ଆତ୍ମା ତୈଜସ ନାମେ ବସଇ କଣ୍ଠରେ । ୨ ।

ଅଜ୍ଞାନ ସୁସୁପ୍ତି କାରଣରେ ସଂସ୍ଥିତି

ଅଣୁମୟ ପ୍ରାଜ୍ଞ ଆତ୍ମା ସ୍ଥିର ହୃଦୟରେ । ୩ ।

ଅବସ୍ଥା ତୁରୀୟେ ଅକ୍ଷର ବ୍ରହ୍ମରେ

ନିତ୍ୟ ସ୍ୱରୂପ ଆତ୍ମା ରହଇ ମୂର୍ଦ୍ଧାରେ । ୪ ।

***

(ପ)

ଅଲେଖ ଅରୂପ ପରମ ନିର୍ଗୁଣ

ଆତ୍ମା ଚୈତନ୍ୟରୁ ସମସ୍ତେ ଉତ୍ପନ୍ନ,

ଅବିଦ୍ୟା ବିଦ୍ୟାଏ ତ୍ରିଗୁଣ ମାୟାରେ

ବେନି ମାର୍ଗହୋଇ ସମଷ୍ଟି ବେଷ୍ଟିରେ,

ତେଣୁ ଜୀବ ଈଶ୍ୱର ହୋଇଛେ ଭେଦରେ

***

(ତ)

ତତ୍ତ୍ୱ ପଦ କର ଆଲୋଚନ ଆହେ ମୁମୁକ୍ଷୁ ଗଣ

ତଦନ୍ତ କରିଣ ବ୍ରହ୍ମ ଜ୍ଞାନୀଜନ;

ତ୍ୟାଗ ବିଷୟେ ଯେ ଥିବେ ସମ୍ପନ୍ନ

ତାହାଙ୍କ ପୟରେ ସେବ ନିରନ୍ତରେ

ତୁଟିବ ହୃଦର ସଂଶୟ ମାନ । ଘୋଷା ।

ତର୍କକୁଶାସ୍ତ୍ରାଦି ତେଜି ବେଦାନ୍ତ ବାକ୍ୟରେ ମଜି,

ତଥ୍ୟ କରିଣ ସୁଅନୁଭବରେ

ତୁରିତେ ଗୁରୁଙ୍କୁ କରି ଜଣାଣ । ୧ ।

ତନୁ ମନ ବାକ୍ୟ ଘେନି, ବିହର ଦିବା ରଜନୀ

ତ୍ରିପାଦ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱରେ ପରମ ଆତ୍ମାରେ

ସାଧୁଙ୍କ ସଙ୍ଗେ କରି ବିଚାରଣ । ୨ ।

ତ୍ରୟ ତାପ ନାଶ ଯିବ ତ୍ରିଗୁଣରୁ ଉଦ୍ଧରିବ

ତାମସ ଅଜ୍ଞାନ ହୋଇବ ଛେଦନ

ଆତ୍ମାକୁ ଆତ୍ମାରେ କରିଲେ ଲୀନ । ୩ ।

ତରିବା ଉପାୟ ଏହି ଭକ୍ତିବିନା ଗତି ନାହିଁ

ତରସ୍ୱୀ ହୋଇଣ ନୀତି ପ୍ରତି ଭାଳେ

ତୁରୀୟ ବ୍ରହ୍ମରେ ପଶ ଶରଣ । ୪ ।

***

(ଥ)

***

(ଦ)

ତାଳ-ଏକତାଳି

ଦୀକ୍ଷା ଘେନି ଭଜ ଅନାମ ତେଜି କାମ, ନୋହି ଭ୍ରମ

ଦନୁଜପ୍ରକୃତି ନିବାରିଣ । ଘୋଷା ।

ଦୈବୀ ପ୍ରକୃତି ଆଶ୍ରୟ ନିତି

ବିଚାର କାହୁଁ ଜନ୍ମିଲ କ୍ଷିତି,

ଦେହ ବା କାହାର ଇନ୍ଦ୍ରିୟଗଣର

କେଉଁଠାରୁ ଉତପନ୍ନ । ୧ ।

ଦ୍ୟୁତକ୍ରୀଡ଼ାରେ ବୃଥା ଖେଳରେ

ନ ଯାଅ ଭ୍ରମି, ମତ୍ତ ଭୋଳରେ,

ଦେଖ ଏ ଅଙ୍ଗର ପ୍ରାଣ ଆଦୀଶ୍ୱର

କିଏ ୟାର ଉପାଦାନ । ୨ ।

ଦୁର୍ବୃତ୍ତ ତେଜ ସତ୍ସଙ୍ଗେ ମଜ,

ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ ଆତ୍ମାଜ୍ଞାନ ଅରଜ,

ଦୁଷ୍ଟ କାଳଫାଶ ଦୁଃଖ ହେବ ନାଶ

ସୁଖେ ପ୍ରାପ୍ତ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନ । ୩ ।

ଦୁଇଟି ପକ୍ଷୀ ଏ ଘଟେ ଛନ୍ତି

ଏକହିଁ ଜୀବ ଏକ ପରମ.

ଦିବା ରାତ୍ର ଘୋଷ ଅଜପା ସେ ହଂସ

ଯିବ ନିଶ୍ଚେ ମୋକ୍ଷଧାମ ।

ଆଉ ନୋହିବ ମୃତ୍ୟୁ ଜନମ;

ଭବ ଦୁଃଖ ହେବ ବିନାଶନ । ୪ ।

***

(ଧ)

***

(ନ)

ରାଗ - ଛୟନଟ କଓ୍ୟାଲୀ

ନ କର ନ କର ଆହେ ସୁଜ୍ଞଜନ ଅନ୍ୟ ଦେବତା ଅର୍ଚ୍ଚନ,

ନ ଭଜି ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ବୃଥାରେ ଭ୍ରମିଲେ, ଅକାରଣ ହୁଏ ଜୀବନ । ଘୋଷା ।

ନ ପୂଜ ସାକାର ବିଷ୍ଣୁ ବା ଶଙ୍କର

ବ୍ରହ୍ମାସହ ଯେତେ ଦେବ ଦେବୀମାନ,

ନୁହେ ଭବୁ ପାର ପୂଜିଲେ ଆକାର,

ଅଣାକାରେ ପଶ ଶରଣ । ୧ ।

ନ ଯା ଗୟା ତୀର୍ଥ କାଶୀ ପୁରୀକ୍ଷେତ୍ର,

ଆଉ ଯେତେ ଜଡ଼ ମୂର୍ତ୍ତିପୂଜା ସ୍ଥାନ,

ନ ରସ ତହିଁରେ ଲୋକ ପ୍ରବାଦରେ,

ସେ ସର୍ବ ଅଟଇ ଭୁଲାଣ । ୨ ।

ନ ଭୁଞ୍ଜ ରାତ୍ରର ଚତୁର୍ବିଧାହାର

ନ କର ତୁଳସୀ ସ୍ପର୍ଶନ ସେବନ,

ନୋହି ଲୋଭବଶ ଜୀବକୁ ନ ହିଂସ

ଅହିଂସାକୁ କରି ପାଳନ । ୩ ।

ନିଶ୍ଚଳ ମନରେ ସୁପ୍ରେମ ଆତ୍ମାରେ,

ସୁଖାସନେ କର ପରମାତ୍ମା ଧ୍ୟାନ;

ନିର୍ଣ୍ଣୟ ବୁଝିଲେ ବ୍ରହ୍ମକୁ ଲଭିବ;

ସଦା ହୁଅ ପ୍ରଭୁ ଅଧୀନ । ୪ ।

***

(ପ)

***

(ଫ)

***

(ବ)

***

(ଭ)

ଆଦିତାଳ ରାଗ – ହିନ୍ଦୁସ୍ଥାନୀ

ଭକ୍ତିକର ଶୁଦ୍ଧ ଚିତ୍ତେ ଭବଭୟ ହାରି

ଅଲେଖ ବ୍ରହ୍ମେ ନିତ୍ୟେ । ଘୋଷା ।

ଭ୍ରମହେବ ନାଶ ଘୋଷ ଅହର୍ନିଶ,

ଭରସା କରିଣ ଅନାମ ଅଜପା ଗୁରୁ ସୂତ୍ରେ । ୧ ।

ଭେଦଜ୍ଞାନ ତେଜ ଅଭେଦରେ ମଜ

ଭ୍ରଷ୍ଟ ନ ହୋଇ କଦାଚ କୁସଙ୍ଗର କୁଚରିତ୍ରେ । ୨ ।

ଭର୍ତ୍ତା ପିତା ମାତା ଗୁରୁପ୍ରାଣ ଦାତା

ଭବନ ଅଟେ ଯାହାର ଶୂନ୍ୟ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଗତେ । ୩ ।

ଭାବ ସତତରେ ପ୍ରାଣ ଉତ୍କଣ୍ଠାରେ

ଭାବି ବିଭୁଙ୍କୁ କହୁଛି ପଡ଼ିଣ ମୁଁ ଅଣାୟତ୍ତେ । ୪ ।

***

(ମ)

ମହିମା ଧର୍ମ ଉଦେକଲେ ରବିତଳରେ ମହାସୁନିତ୍ୟର

ବିଜଏ ଶ୍ରୀଗୁରୁ, ପ୍ରକାଶ ପ୍ରବୁଦ୍ଧ ରୂପରେ । ଘୋଷା ।

ମହତ୍ତ୍ୱ ସୁ ଗୁଣ, ବହିଣ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ।

ମୁଖ୍ୟେ ଦୀକ୍ଷା ଦେଲେ ସ୍ଥିରେ । ୧ ।

ମୁମୂକ୍ଷାଦିଗଣ କରି ତା ଗ୍ରହଣ

ମୁକ୍ତ ହେଲେ ଦେହାନ୍ତରେ । ୨ ।

ମୁଢ଼ ଯେ ଅଜ୍ଞାନୀ ନ ଚିହ୍ନିଣ ସ୍ୱାମୀ

ମୁଗ୍ଧ ବିଷୟ ଭୋଳରେ । ୩ ।

ମୃତ୍ୟୁ ମଣ୍ଡଳରୁ ଉଦ୍ଧର ଶ୍ରୀଗୁରୁ

ମଥା ସ୍ଥାପେ ଶ୍ରୀପୟରେ । ୪ ।

***

(ଯ)

***

(ର)

ଆଦିତାଳ, ରାଗ – ତୋଡ଼ି

ରୋମାଞ୍ଚିତ ହୋଇ ସର୍ବେ ରସନିତ୍ୟ ବ୍ରହ୍ମଭାବେ,

ରଟନା କର ସେ ନାମ ନ ଛାଡ଼ି ଲବେ । ଘୋଷା ।

ଋକ୍ଷ ବାକ୍ୟ ମନୁ ତେଜ ରାକ୍ଷାସଆଦି କୁକାର୍ଯ୍ୟ

ରୋଷ କାମ ଲୋଭ ମୋହେ ନ ଭୁଲି ଗର୍ବେ । ୧ ।

ରମଣୀ ସଙ୍ଗରେ ବାସ ନ କର କେବେ ବିଦୁଷ

ରୁଚି ହୁଅ ସାଧୁ ସଙ୍ଗେ ଭବୁତାରିବେ । ୨ ।

ରୀତି ଶାସ୍ତ୍ରାନୁବାକ୍ୟରେ ଚଳ ନିଷ୍କାମ ମତରେ

ରହିବ ଅଭୟ ପୁରେ ଭକ୍ତି ସ୍ୱଭାବେ । ୩ ।

ରଖି ବିଭୁପାଦେ ଧ୍ୟାନ ଆତ୍ମାକୁ କର ଦର୍ଶନ

ରକ୍ଷା କରତାଙ୍କୁ ଭଜ କହୁଛି ଏବେ । ୪ ।

***

(ଲ)

ଲୟ କର ହେ, ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷାର୍ଥ ମହା ବାକ୍ୟରେ;

ଲକ୍ଷଣା ଅର୍ଥ ତେଜି ଲକ୍ଷଣ ବୁଝ ହେଜି

ଲଭିବ ମୁକ୍ତି ଇହ ଜନ୍ମରେ । ଘୋଷା ।

ଲେଖି ନୁହଇ ନାମ ଅଲେଖ ମହାବ୍ରହ୍ମ

ଲାଭ ହୁଅଇ ସ୍ୱାନୁଭୂତିରେ । ୧ ।

ଲୋଡ଼ି ସୁସାଧୁ ସଙ୍ଗେ ବ୍ରହ୍ମ ଭଗତି ମାର୍ଗେ

ଲୌକିକ ଧର୍ମ କରି ଦୂରରେ । ୨ ।

ଲାଳସା ବିଷୟାରେ ନ ଭ୍ରମ କେବେ ଧୀରେ

ଲୋଲୁପ ହୁଅ ଆତ୍ମାଜ୍ଞାନରେ । ୩ ।

ଲବ୍ଧ କର ସୁଜନ ମହିମା ନାମ ଗୁଣ

ଲଳିତେ ଗାଅ ସାଧୁ ଗୀତିରେ । ୪ ।

***

(ବ)

ତାଳ ପହପଟ

ବିଜ୍ଞାନ ଜ୍ଞାନ ସାଧନେ

ବ୍ରହ୍ମ ପରାତ୍ପରେ ପଶ ଶରଣ

ବିଫଳ ସଂସାରେ ଜନ୍ମ ଲଭିଅଛ

ବୋଧକର ଆତ୍ମା ହେ ସୁଜ୍ଞଜନ । ଘୋଷା ।

ବେଷ୍ଟିତ ଅଟେ ଶରୀର ବ୍ୟସନ ନାନା ପ୍ରକାର

ବୃଥା ଅହଙ୍କାରେ ମଜ୍ଜି ନ ହରାଅ ରାତ୍ର ଦିନ । ୧ ।

ବଣା ହେଲେ ମାୟାବନେ ବନ୍ଦୀ ହେବ ଯେ ଅଜ୍ଞାନେ ।

ବାହ୍ୟ ଆଡ଼ମ୍ବରେ ମଜି ହୋଇବ ଅଧୋପତନ । ୨ ।

ବ୍ରତ କର ସତ୍ୟନାମ ବୁଝି ବେଦର ମରମ

ବଦନେ କର ବଖାଣ ମହିମା ଅଲେଖ ବ୍ରହ୍ମ । ୩ ।

ବଶିଷ୍ଠାଦି ମୁନିଗଣ ବିଭୁଙ୍କୁ କରି ଚିନ୍ତନ

ବସିଲେ ଅଭୟ ସ୍ଥାନେ ବିଧିମତେ ଗାଅନାମ । ୪ ।

(ଶ)

ଶ୍ରୀଗୁରୁଙ୍କ ପାଦେ ଭକ୍ତି ପ୍ରମୋଦେ

ଶରଣ ପଶ ସର୍ବେ ହୃଦୟାନନ୍ଦେ । ଘୋଷା ।

ଶ୍ରଦ୍ଧାନ୍ୱିତରେ, ଶାନ୍ତ ଚିତ୍ତରେ;

ଶୌଚ ହୋଇଣ ମଜ, ଅଧ୍ୟାତ୍ମାବାଦେ । ୧ ।

ଶକ୍ତି ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱରେ, ବ୍ରହ୍ମ ଭାବରେ;

ଶ୍ରେଷ୍ଠ ହୋଇ ରହିଛି ସେହୁ ନିଃଶବ୍ଦେ । ୨ ।

ଶିଥିଳ ନୋହି, ମନ ବୁଝାଇ;

ଶୀଘ୍ର ଅର୍ଜନ କର ଧ୍ୟାୟୀ ନିର୍ବେଦେ । ୩ ।

ଶୋଚନା ନାଶ ହେବ ଅବଶ୍ୟ;

ଶୀତଳେ ସାର ବାକ୍ୟ କହଇ ମନ୍ଦେ । ୪ ।

***

(ଷ)

ଷଷ୍ଠ ଚକ୍ର ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ସହସ୍ର କମଳେ ବ୍ରହ୍ମ ବିରାଜିଛି;

ଷୋଡ଼ଶ ଡମ୍ବରୁ ମଧ୍ୟର ମଧ୍ୟରେ,

ଅଜପାରେ ଖେଳୁଛି । ଘୋଷା ।

ଷଡ଼ାନନ ତାତ ହୋଇଣ ତଟସ୍ଥ, ଧ୍ୟାନେ ନିମଜିଛି । ୧ ।

ଷଟକର୍ମାଦିରେ ନପାଇ ସଧୀରେ, ସ୍ୱଭକ୍ତିରେ ମିଳୁଛି । ୨ ।

ଷଡ଼ରିପୁ ଜୟ ଯେ କରେ ନିଶ୍ଚୟ, ଲାଭ କରେ କିଛି । ୩ ।

ଷଟପଦ ପରି ରୁହ ଅନୁସରି, ଶାନ୍ତଭାବେ କହୁଛି ।

ପାଦେ ମକରନ୍ଦ ପୁରିଛି

ସୁଧା ଅହର୍ନିଶି ଝରୁଛି । ୪ ।

***

(ସ)

ଆଦିତାଳ, ରାଗ – କାମୋଦୀ

ସେ ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ, ପରଂବ୍ରହ୍ମରେ,

ସର୍ବଭୂତେ ପୁରିଛନ୍ତି ଆତ୍ମା ସ୍ୱରୂପରେ ।

ସଂଯୁକ୍ତ ନୋହେ ମାୟାରେ, ନିର୍ଲିପ୍ତସଦା କାଳରେ;

ସମାନ ଭାବରେ ଥାନ୍ତି, ଯେହ୍ନେ ବାୟୁ ଆକାଶରେ । ଘୋଷା ।

ସନାତନ ସେ ନିର୍ଗୁଣ; ଅଲେଖ ଅବ୍ୟକ୍ତ ନାମ,

ସତ୍ୟ ନିତ୍ୟ ଶୁଦ୍ଧ ଶାନ୍ତ ମହିମା ଯାର ।

ସେ ପ୍ରଭୁ ପାଦ କମଳେ, ଶରଣ ପଶ ସକଳେ;

ସନ୍ତାପ ବିନାଶ ହେବ ଭଜ ତାହଙ୍କୁ ସତ୍ୱରେ । ୧ ।

ସୂଚିତ ହୋଇଛି ବେଦେ, ବ୍ରହ୍ମନାମ ସୂତ୍ରପଦେ;

ସଦଗୁରୁଠାରୁ ବୁଝ ମନ ଆନନ୍ଦେ ।

ସନ୍ନ୍ୟାସ ଯୋଗରେ ଯାର ନିଷ୍ଠା ଅଟଇ ଅପାର,

ସେବ ତାହାଙ୍କ ପୟର କୁସଙ୍ଗ କରି ଦୂରରେ । ୨ ।

ସ୍ୱଗତ ଭାବ ବଦନେ ପ୍ରକାଶି ସୂନୃତ ପଣେ,

ସ୍ୱକୀୟ ହୃଦୟ ମଧ୍ୟେ କରି ବିଚାର ।

ସଦ୍ମୀକୁ ଗୁଋ ନକରି ସୁସାଧୁ ସଙ୍ଗେ ବିହରି,

ସତ୍ୟ ଉପଦେଶ ଘେନ ଲକ୍ଷରଖି ବେଦାନ୍ତରେ । ୩ ।

ସଂଯତ ଚିତ୍ତକୁ ନିତ୍ୟ ବ୍ରହ୍ମେ କରିଣ ଅର୍ପିତ,

ସୋଽହଂସ ସମାଧି ଯୋଗେ ମଜ ନିରତ ।

ସଂଶୟ ହେବ ଛେଦନ ପରମାତ୍ମା କଲେ ଧ୍ୟାନ,

ସ୍ଥିର ହେବ ମନପ୍ରାଣ ମୁକ୍ତ ହେବ ଚରମରେ । ୪ ।

***

(ହ)

ବିଷମ ଆଠତାଳି - ରାଗ କେଦାର

ହରଷ ଚିତ୍ତେ ହୁଅ ଆଶ୍ରିତ,

ହେଜି ଅଜପା ମାଳରେ,

ହରିବ କର୍ମ ଦୋଷ ହତହେବ କଳୁଷ

ହେୟ ସଂସାର ସୁଖ ତେଜି ଜ୍ଞାନବଳରେ । ଘୋଷା ।

ହୃଦରେ ଘୋଷ ନାମ ପୀୟୂଷ

ହେ ବିବୁଧେ କରି ଆଶ

ହେଳା ନ କରି କେଭେ ଜପସୁ ଅନଭବେ,

ହ୍ରାସ ଯିବ ସନ୍ତାପ ମଜ ଅହର୍ନିଶରେ । ୧ ।

ହିଂସାଦି କର୍ମ କୁକ୍ରିୟା ମାନ

ହ୍ରଦରେ ନହୁଅ ମରି,

ହୀନ ଆଚାର ମତ ତ୍ୟାଗ କର ତୁରିତ,

ହୃଷ୍ଟ ମନରେ ସଦା ଅର୍ଜ ଆତ୍ମା ତତ୍ତ୍ୱରେ । ୨ ।

ହ୍ରସ୍ୱ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ଆଦିରୁ ଭିନ୍ନ,

ଅମାତ୍ରା ଅଲେଖ ବ୍ରହ୍ମ,

ହତାସ ନୁହ କେହି, ବିନ୍ଦୁ ନାଦରେ ନାହିଁ,

ହଂସ ସୋହଂସ ସୂତ୍ରେ ଲୋଡ଼ ଗୁଋ ଆଜ୍ଞାରେ । ୩ ।

ହସ୍ତ ପ୍ରସାରି କେ ପାରେ ଧରି,

ହେତୁରେ ରୁହ ସୁମରି,

ହସବାକ୍ୟ ନୁହଇ ହିତବାକ୍ୟ ଭାଷଇ,

ହତହେଲେ ଶରୀର ବାସ ଅଭୟ ପୁରେ, । ୪ ।

***

(କ୍ଷ)

କ୍ଷମାନନ୍ଦ ପାଦେ ଶରଣ ପଶୁଛି, କ୍ଷମାଦିଅ ଯେତେ କର୍ମଦୋଷ,

କ୍ଷାଳନ କର ମୋ ଅନ୍ତର ମାଳିନ୍ୟ, ସ୍ଥିତିପରେ ଜନ୍ମ ଦେଇଅଛ;

କ୍ଷମା ସାଗର ହେ,

କ୍ଷିପ୍ତ ଚିତ୍ତ ବାରେ ହେଉ ସ୍ଥର,

କ୍ଷୁଧା ତୃଷା ବ୍ୟାଧି ରୂପେ ଏ ଶରୀରେ,

କ୍ଷଣମାତ୍ର ନ ହୁଏ ଅନ୍ତର । ୧ ।

କ୍ଷମତା ନାହିଁ ଯେ ଏ ଦୁର୍ବଳ ହୃଦେ, କ୍ଷୀଣ ହେଉଛି ମନପ୍ରାଣ,

କ୍ଷିପ୍ର ଗତି ଭାବେ ଭ୍ରମଣ କରନ୍ତି କ୍ଷର ଦେହେ ନରହୁଛି ଟାଣ,

କ୍ଷତ୍ର ଅତୀତ ହେ

କ୍ଷେତ୍ରଜ୍ଞ ତବ ଆଭାର ନାମ

କ୍ଷରିତ ହୋଇଛି ଅବର୍ଣ୍ଣ ମଣ୍ଡଳୁ

ସୁଦୟାରେ କର ପରିତ୍ରାଣ । ୨ ।

କ୍ଷଣଦାଦିବାରେ ସୁପ୍ରେମ ଭାବରେ କ୍ଷେମମାର୍ଗେ ସଦା ଏ ଜୀବନ,

କ୍ଷୋଭ ନୋହି କେଭେ, ବିଷୟାନୁ ଭବେ; କ୍ଷାନ୍ତହୋଇ ରହୁ ଚୀରଦିନ

କ୍ଷମାଦାୟକ ହେ

କ୍ଷୟ କର ତ୍ରିଗୁଣ ବନ୍ଧନ,

କ୍ଷରଣ ନୋହିଲେ ସୁଧା ଶ୍ରୀପୟରୁ

ବପୂରୁ ଯେ ନିଶ୍ଚେ ହେବି ହୀନ । ୩ ।

କ୍ଷଣିକ ଭୋଗରେ ଅଷ୍ଟ ଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟରେ ମୁଗ୍ଧହୁଏ ସ୍ୱଭାବିକ ମନ;

କ୍ଷତି ଏ ଅଙ୍ଗରେ ଲାଗେ ତ୍ରିତାପରେ କ୍ଷାଳିତ କର ନାମନୀରେଣ

କ୍ଷମାବେହାରି ହେ

କ୍ଷୁଦ୍ର ବୁଦ୍ଧରେ କରେ ଜଣାଣ,

କ୍ଷୁଣ୍ଣ ଦେହେ ରହି ନିତ୍ୟେ ଭାବୁଅଛି,

ଦୟାକର ହେ ଅଲେଖ ବ୍ରହ୍ମ । ୪ ।

***

ଗୀତର କଠିନ ଶବ୍ଦାର୍ଥ

(ପ୍ରାତଃ ସ୍ମରଣ)

କ୍ରୟ ଉପାଧି - ସ୍ଥୂଳ, ସୂକ୍ଷ୍ମ, କାରଣ ଶରୀର

ଦୁରାଶୟ - ଯାହାର ଅଭିପ୍ରାୟ ଦୁଷ୍ଟ

ଅବିଦ୍ୟା - ଅଜ୍ଞାନ, ମାୟା

ଅବସ୍ଥାର - ଜାଗ୍ରତ, ସ୍ୱପ୍ନ, ସୁସୁପ୍ତିର

ଅନ୍ତଃକରଣ - ମନ; ବୁଦ୍ଧି, ଅହଙ୍କାର, ଚିତ୍ତ

(ପ୍ରାତଃ ଅବକାଶ ଗୀତ)

(୧) ପ୍ରକ୍ଷାଳନ - ଧୌତ କରଣ

ବ୍ରାହ୍ମ ମୁହୂର୍ତ୍ତ - ଶେଷ ରାତ୍ରିର ଦୁଇଦଣ୍ଡ

ଶବ୍ଦଭୂତ – ଆକାଶ

(୨) ଭୂତାତ୍ମା - ପଞ୍ଚଭୂତାଦି

ଅଭୂତରେ - ଶୂନ୍ୟରେ

ମୋକ୍ଷଦ୍ୱାର ସ୍ଥିତ - ସମ, ସନ୍ତୋଷ, ବିଚାର, ସାଧୁସଙ୍ଗରେ ଅବସ୍ଥିତ

ତ୍ରିତାପ - ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ, ଆଧିଭୌତିକ, ଆଧିଦୈବିକତାପ

[ସାୟଂ ଜଣାଣ]

(୧) ଲବେ - ଅଳ୍ପେ

ପ୍ରପଞ୍ଚବାଦ - ସାଂସାରିକବାଦ[ଉପାସନା]

ସର୍ବଧର୍ମ - ତୀଥ, ବ୍ରତ ସଗୁଣ ଦେବ ଦେବୀର

ଆଭାସ - ପ୍ରତିବିମ୍ବ

(୩) ପଞ୍ଚ ବିଷୟ - ଶବ୍ଦ, ସ୍ପର୍ଶ, ରୂପ, ରସ, ଗନ୍ଧ

ପଞ୍ଚକୋଷ - ଅନ୍ନମୟି, ପ୍ରାଣମୟ, ମନୋମୟ, ବିଜ୍ଞାନମୟ, ଆନନ୍ଦମୟ

***